“Thời cơ vàng” để phát triển kinh tế tư nhân
Nghị quyết 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân đặt mục tiêu, đến năm 2030 Việt Nam sẽ có khoảng 2 triệu doanh nghiệp hoạt động trong nền kinh tế. Tuy nhiên, tính đến thời điểm hiện tại, theo thống kê của Bộ Tài chính, mới có khoảng 940.000 doanh nghiệp đang hoạt động, có nghĩa là trong vòng hơn 5 năm tới, Việt Nam phải có thêm hơn 1 triệu doanh nghiệp tư nhân đi vào hoạt động thì mới đạt mục tiêu đề ra, tương đương mỗi năm Việt Nam phải có thêm 200.000 doanh nghiệp đi vào hoạt động trong nền kinh tế.
Số liệu thống kê của Cục Thống kê (Bộ Tài chính) công bố mới đây cho thấy, 8 tháng của năm 2025, Việt Nam có 209.200 doanh nghiệp đăng ký thành lập mới và quay trở lại hoạt động, tuy nhiên, cũng trong khoảng thời gian trên lại có khoảng 160.900 doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường. Điều đó đồng nghĩa, 8 tháng qua, cả nước chỉ có thêm 48.300 doanh nghiệp đi vào hoạt động.
Theo TS. Châu Đình Linh, chuyên gia tài chính, Trường Đại học Ngân hàng TP. Hồ Chí Minh, Việt Nam đang đứng trước “thời điểm vàng” cho tăng trưởng GDP và phát triển kinh tế tư nhân. Bởi những chính sách phát triển kinh tế tư nhân thời gian vừa qua vô cùng rõ ràng và quyết liệt, điều này mở ra những không gian, cơ hội lớn để doanh nghiệp bứt phá.
Cũng theo nhiều chuyên gia kinh tế, theo thống kê, Việt Nam hiện có tới 5 triệu hộ kinh doanh đang hoạt động, nếu lực lượng này phát triển thành doanh nghiệp trong những năm tới, thì mục tiêu có 2 triệu doanh nghiệp hoạt động đến năm 2030 sẽ “nằm trong tầm tay”.
Tuy nhiên, để hộ kinh doanh mạnh dạn chuyển đổi lên thành doanh nghiệp thì những chính sách hỗ trợ đối với khu vực doanh nghiệp cũng cần cởi mở hơn. Cần có những hỗ trợ cụ thể, để hộ kinh doanh thấy rằng chuyển đổi lên thành doanh nghiệp là bước đi cần thiết và họ sẽ có lợi hơn nhờ những chính sách, ưu đãi, hỗ trợ thiết thực nhất.
Tiếp cận vốn vay vẫn là rào cản lớn của doanh nghiệp tư nhân
Bên cạnh tạo điều kiện thuận lợi cho hộ kinh doanh chuyển đổi thành doanh nghiệp, TS. Châu Đình Linh cho rằng, vấn đề tiếp cận vốn vay của doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa vô cùng khó khăn và đang là những rào cản vô cùng lớn đối với doanh nghiệp tư nhân hiện nay. Cụ thể, để tiếp cận vốn, thì yêu cầu có tài sản thế chấp vẫn được các ngân hàng áp dụng và điều này gây khó khăn, cản trở sự phát triển của cộng đồng doanh nghiệp.
Cùng quan điểm, TS. Trần Văn Thế, Chủ tịch HĐQT Công ty Đầu tư và phát triển InDel cho biết, hiện Việt Nam có 98% là doanh nghiệp nhỏ và vừa, trong đó, gần 70% là siêu nhỏ; hộ kinh doanh cá thể chiếm khoảng 94% tổng số cơ sở kinh tế tư nhân. Vốn và lao động bình quân mỗi doanh nghiệp tư nhân rất thấp. Năm 2020, bình quân một doanh nghiệp tư nhân chỉ có 44 tỷ đồng vốn và 15 lao động, trong khi doanh nghiệp FDI có 420 tỷ đồng, doanh nghiệp nhà nước lên tới 5.300 tỷ đồng. Điều này khiến cho khả năng tham gia chuỗi giá trị của DN nhỏ và vừa còn hạn chế, chỉ khoảng 18–21% doanh nghiệp trong nước tham gia được vào chuỗi giá trị toàn cầu, và đa phần là với vai trò gia công, giá trị gia tăng thấp.
“Dù chiếm 98% số doanh nghiệp, nhóm doanh nghiệp nhỏ và vừa chỉ tiếp cận chưa tới 20% tổng dư nợ tín dụng của hệ thống ngân hàng, cũng chỉ chiếm dưới 10% vốn hóa trên thị trường chứng khoán. Vốn mỏng, lao động ít, sức cạnh tranh yếu và phụ thuộc nhiều vào tín dụng ngân hàng nhưng DN tư nhân lại khó tiếp cận vốn do thiếu tài sản đảm bảo và thông tin tài chính minh bạch”, TS. Trần Văn Thế thẳng thắn.
Dưới góc độ một doanh nghiệp nhỏ hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ, ông Nguyễn Văn Hởi, Giám đốc Công ty TNHH sản xuất và thương mại Thái Nam chia sẻ, hiện doanh nghiệp đang vay vốn để sản xuất kinh doanh với lãi suất 7%/ năm và phải có sổ đỏ để thế chấp ngân hàng.
"Nhưng cũng chỉ được vay với kỳ hạn 6-9 tháng rồi lại phải quay vòng, nên cũng rất khó để doanh nghiệp yên tâm hoạt động bởi bên cạnh lãi suất quá cao thì thời gian quay vòng lại rất ngắn", ông Nguyễn Văn Hởi nói, đồng thời cho biết, thiếu vốn, nên có những đơn hàng doanh nghiệp không dám nhận, vì sợ không đủ khả năng.
Ông Nguyễn Văn Hởi bày tỏ mong muốn có thêm những chính sách mở rộng kênh tiếp cận vốn cho doanh nghiệp, nhất là những doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp siêu nhỏ, vì đây là đối tượng doanh nghiệp luôn gặp khó khăn về vốn.
Cần chính sách đủ mạnh, tạo sự đột phá cho doanh nghiệp tư nhân
Để tạo thuận lợi cho doanh nghiệp tư nhân phát triển, TS. Châu Đình Linh cho rằng, Việt Nam cần có những chính sách tạo thuận lợi để khu vực tư nhân tiếp cận nguồn vốn. Bởi trên thực tế, tiếp cận vốn vẫn là một trong những thách thức phổ biến của doanh nghiệp tư nhân hiện nay do những quy định về yêu cầu tài sản đảm bảo, điều này sẽ khó cho doanh nghiệp tiếp cận được các đòn bẩy tài chính, không gia tăng tỷ suất sinh lời đối với nguồn vốn chủ sở hữu.
Theo đó, để tạo thuận lợi cho khu vực tư nhân tiếp cận vốn, cần thay đổi tư duy, không chỉ cho vay dựa trên tài sản đảm bảo mà có thể thẩm định về dòng tiền, phương án kinh doanh, dựa trên xếp hạng tín nhiệm… để doanh nghiệp đa dạng hơn trong tiếp cận nguồn vốn.
"Khi có “cuộc cách mạng về nguồn vốn” sẽ giúp cho doanh nghiệp khu vực tư nhân có thêm nguồn vốn để tận dụng được đòn bẩy, tận dụng quy mô, tăng tài sản và tận dụng tỷ suất sinh lời cao hơn so với vốn chủ sở hữu", TS. Châu Đình Linh khẳng định.
Làm rõ những điểm nghẽn cả từ môi trường chính sách lẫn nội tại, GS. TS. Ngô Thắng Lợi, giảng viên cao cấp Đại học Kinh tế Quốc dân nhận định, về thể chế, hệ thống chính sách vẫn thiếu tính bao trùm ở nhiều khía cạnh. Doanh nghiệp tư nhân chưa được bảo đảm bình đẳng trong tiếp cận cơ hội kinh doanh, nguồn lực đất đai, vốn; gặp khó khăn khi bổ sung vốn trong quá trình sản xuất, kinh doanh; chênh lệch trong chính sách thuế so với doanh nghiệp nhà nước hay doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài.
GS. TS. Ngô Thắng Lợi cho rằng, chính sách có nhiều nhưng chưa đủ mạnh, chưa đủ tạo ra sự đột phá của doanh nghiệp tư nhân. Do đó, cần hoàn thiện mô hình phát triển bao trùm, bảo đảm bình đẳng giữa các loại hình doanh nghiệp trong tiếp cận cơ hội và phân phối kết quả hoạt động kinh doanh. Chính sách cần hỗ trợ riêng cho từng nhóm đối tượng, từ doanh nghiệp quy mô lớn, doanh nghiệp vừa và nhỏ đến các hộ kinh doanh, để khuyến khích phát triển và mở rộng quy mô.
Bên cạnh đó, thúc đẩy liên kết nội khối và quốc tế, cần hoàn thiện mô hình hiệp hội kinh doanh, trao quyền điều hành cho các doanh nhân tâm huyết để trở thành đầu mối kết nối doanh nghiệp.
“Cần nhanh chóng chuyển đổi các hiệp hội mang tính địa phương sang tầm cỡ vùng, xóa bỏ rào cản hành chính, lấy lợi ích kinh tế và sự thống nhất nội tại làm tiêu chuẩn liên kết”, GS. TS. Ngô Thắng Lợi khuyến nghị.
Theo VOV.VN
In bài viết